Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar
Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar
Dünya üzerinde birçok canlı türü yaşamaktadır. Ekosistemdeki bozulmalar ve insanların neden olduğu etkilerden dolayı, pek çok canlı türünün nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya. Acil önlemler alınmadığı taktirde, daha önceleri de olduğu gibi, birçok canlının neslinin tükenmesinin önüne geçilemeyecek ve bizden sonra gelecek olan nesiller, belki de bu canlıları sadece resimlerden görme imkânı bulabilecekler.
Doğal hayata verdiğimiz zarar, artık geri döndürülemeyecek bir noktaya varıyor. Habitatları yok ediyor, hayvanların nesillerinin tükenmesine sebep oluyoruz. Verdiğimiz zararın ucu bize dokunmayacakmış gibi davranıyoruz, ancak gerçeklerin bizde farkındayız.
Soyu tükenen canlıların ansiklopedilerin sayfalarında, tozlu tarihi fotoğrafların ardında kalmadığı bir gerçek.
İşte son bir buçuk asırda, nesillerinin tükenmesine sebep olduğumuz bazı muhteşem hayvanlar;
✓ Kuzey Beyaz Gergedanı
✓ Spix Macav Papağanı
✓ Yolcu Güvercini
✓ Pyrenean Ibex
✓ Po’ouli Kuşu
✓ Dutch Alcon Mavi Kelebeği
✓ Falkland Adaları Kurdu
1) Kuzey Beyaz Gergedanı
Son erkek kuzey beyaz gergedanı Mart 2018’de öldüğünden beri, hayatta kalan son iki kuzey beyaz gergedanından ikisi de dişidir. “Sudan” adı verilen 45 yaşındaki erkek, yaşlılık ve enfeksiyondan öldüğünde, Kenya Ol Pejeta’da silahlı koruma altındaydı.
Yaşamını sürdüren iki dişinin de doğum yapması mümkün olmadığından, yeni bir neslin ortaya çıması da pek mümkün gözükmüyor. Bilim insanları, saklanan üreme hücreleri ve IVF (Tüp Bebek) üstünde, laboratuvarda üretilmiş bir kuzey beyaz gergedanının oluşturulması için çalışmalarını sürdürüyorlar.
Soy Tükenme Sebebi:
Kaçak avcılık ve yaşam alanlarının tahrip edilmesi, bu türün soyunun tükenmesinde ana unsur olmuştur.
2) Spix Macav Papağanı
Doğada soyu tükendiği düşünülen Spix Macav Papağanı, tehlikeli derecede düşük bir sayıyla (60-80 aralığında), esaret altında varlığını sürdürmektedir. Canlı mavi tüylerinden yola çıkılarak bu kuş, “Küçük Mavi Makav” olarak da anılmaktadır.
Soy Tükenme Sebebi:
Spix Macavı’nın soyu yaşam alanlarının tahribi, yasa dışı avlanma ve ticaret sebepleriyle tükenmiştir.
3) Yolcu Güvercini
Tahminler, Avrupalılar Amerika kıtasına ilk yerleşmeye başladıkları dönemde yolcu güvercinlerinin sayılarının milyonlara –hatta milyarlara- ulaştığı sonucunu vermektedir.
MentalFloss, Wisconsin(eyalet) ‘in 19. yüzyılın sonlarında bilinen en büyük yuva bölgesi olduğunu bildirmektedir.
Soy Tükenme Sebebi:
İnsanlar, yol güvercinlerini soyları tükenene kadar avlayıp tüketmişlerdir. Bir hayvanat bahçesinde tutulan son yol güvercininin 1914’te ölmesi, yol güvercinlerinin soylarının tükenmesine sebep olmuştur.
4) Pyrenean Ibex
PyreneanIbex’ın soyu, 2009’da ‘diriltilene’ kadar, 2000 yılında resmi olarak tükenmişti. Bilim insanları, saklanan epidermal (üst deri)‘den alınan DNA’yı kullanarak bu türün dişisini klonlamayı başardılar. Bu klon, solunum bazlı problemlerden ölmeden önce, sağlıklı bir gebelik geçirip doğum bile gerçekleştirebildi.
Soy Tükenme Sebebi:
19. yüzyılda aşırı avlanılması, bu türün sonunu getirmişti.
5) Po’ouli Kuşu
Hawaii ‘de Maui adasının endemik türlerinden olan ve “Black- facedhoneycreeper” olarak da tanınan Po’ouli kuşu, 1970’li yıllarda keşfedilmiştir. Bu kuşlar, kendilerine yaşam alanı olarak bölgedeki Haleakala yanardağının güneybatı eteklerini tercih etmişlerdi. Ancak popülasyonları hızla azaldı ve 1997 yılında gelindiğinde, yaşadığı bilinen yalnızca üç Po’ouli kalmıştı. Kalan bu kuşların çiftleştirilme çabaları başarısızlıkla sonuçlandı ve yedi yılın ardından, Po’ouli kuşu resmi olarak soyu tükenen canlılar listesine girdi.
Soy Tükenme Sebebi:
Yaşam alanı tahribatı, bazı hastalıkların ortaya çıkması, doğal avcı sayısının yükselmesi ve besin kaynaklarının (endemik ağaç salyangozları) tükenmesi bu tükenişin sebepleri olarak bilinmektedir.
6) Dutch Alcon Mavi Kelebeği
Bu Hollanda’lı kelebek – Alcon Mavi Kelebeğinin alt türü- Hollanda’nın otlaklarında bulundu. Avrupa ve Asya genelinde çok benzer tüleri ve yakın akrabaları bulunmasına rağmen son Hollanda Mavi Alcon Kelebeği’ne doğada 1979 yılında rastlanıldı.
Soy Tükenme Sebebi:
İnşaat ve tarımda artışının, bu kelebeğin doğal yaşam alanı üstünde, ana beslenme kaynağını kaybetmesi gibi olumsuz etkileri olmuştur.
7) Falkland Adaları Kurdu
Antarktik Kurdu ve Falkland Adaları Tilkisi olarak da bilinen Falkland Adaları Kurdunun nesli, 1800’lü yılların sonlarına doğru tükenmiştir.
İnsanlar tarafından tükeninceye kadar avlanana değin bu kurtlar, dünyadan oldukça izole bir şekilde Arjantin’in Falkland Adalarında yaşamaktalardı. Pek saldırgan olmadıklarından, avlanmaları çok da zor olmamıştı.
Bilim insanları, bu kurtların fok yavrularının yanı sıra, penguen ve yerde yaşayan diğer kuşlar ile beslendiklerine inanıyorlar.
Soy Tükenme Sebebi:
Aşırı avlanma.
Yazan: Esra Kül
KAYNAKÇA:
Yorumlar
Yorum Gönder