Hüznün Sembolü Ters Lale
Şemdinli lalesi, Hakkari lalesi, ağlayan gelin çiçeği, kerbela lalesi, kral lalesi isimleriyle de anılan ters lalenin latince adı Fritillaria imperialis olarak geçmektedir. Liliaceae (Zambakgiller) familyasından olan bu bitkinin ana vatanı Doğu Anadolu’dur. Bu tür, dünyada doğal olarak kendiliğinden en çok Türkiye’de (Hakkari) yetişir. Karların arasında çiçek açan bu bitki aynı zamanda birçok din ve kültürde hüznün sembolü olarak bilinmektedir.
Ters lale, bir dal üzerinde ve birden fazla ters şekilde duran göz alıcı birkaç çiçeğe sahiptir. Boyu 50 * 60 cm arasında değişir ve 1000 metrenin üzerindeki yerlerde yetişir.
Hüznün ve aynı zamanda aşkın, mütevaziliğin ve sevginin sembolü olan ters lalenin, ülkemize Bulgaristan’dan geldiği düşünülmektedir. Bulgaristan göçmenleri sayesinde ülkemize kadar gelen bitki yurdumuzun endemik bitkileri arasında giriyor. Göçmenlerin ise ters laleye verdikleri isim Tuşaya.
Sabahları çiçeklerinin üzerinden berrak su damlaları aktığı için ağlayan çiçek denilse de bu ismi almasının arkasında birbirinden farklı başka hikayeler de bulunmakta.
Örneğin Hristiyanlık inancına göre de çok önemli bir yere sahip olan bu bitkinin, Hristiyanlara göre farklı bir hikayesi var. Hz. İsa çarmıha gerildikten sonra çok üzülen Meryem Ana’nın toprağa döktüğü gözyaşlarından filizlendiğine inanılıyor. Bizim ülkemizde ki bir efsaneye göre; Ferhat, aşkı için dağları deldiği Şirin’in ölüm haberini alınca baltayı başına vurmuş. Başından akan kanın biriktiği yerde ise ters lalelerin yeşerdiğine inanılmış. Bu efsaneden dolayı ise ülkemizde bazı yerlerde gelinler ağlayan gelin çiçeğine benzetilerek kırımızı tülbentle evlerinden çıkarılıyor.
Selimiye Camii’de motifi bulunan ters lalenin, camii ile ilgili de birçok hikayesi olduğuna inanılır. Bu hikayelerden biri yaşlı bir teyze ile ilgili. Camii yapılmadan önce, Selimiye Camii’nin yerinde bir lale bahçesi varmış. Camii yapılmasına karar verilince o alandaki toprak sahipleri topraklarını verse de lale bahçesinin sahibi yaşlı teyzenin ikna olması çok zor olmuş. Bunun üzerine camiiye ters lsle motifi işlenmiş. Bu hikaye gibi camiiyle bağlantısı olan ve anlatılan birçok hikaye var.
Tüm hikayeleri ve güzelliğiyle dillere destan olan ters lale, günümüzde dini mimarilerden süs eşyalarına kadar her yerde kullanılmaktadır. Bitkiyi yaşatmak ve güzelliğini herkese duyurmak için ise Ters Lale Festivali’düzenlenmekte.
Yazan: Buket Yılmaz
Yorumlar
Yorum Gönder