İstanbul Kardeleni - Galanthus plicatus subsp. byzantinus
İstanbul Kardeleni - Galanthus plicatus subsp. byzantinus
İstanbul kardeleni (Galanthus plicatus subsp. byzantinus), Amaryllidaceae familyasından Türkiye'de endemik olan bir kardelen alt türüdür. Türkiye'de doğal olarak İstanbul'la birlikte Bolu, Kocaeli, Bursa ve Kırklareli'nde bulunur. Göknar ve kayın ormanları kenarında görülür. Ocak-Nisan ayları çiçeklenme dönemidir. Bu aylar arasında ormanlık alanların açıklıklarında görülür.
Galanthus plicatus subsp. byzantinus 10 ila 30 cm büyüyebilen bir bitkidir. Soğanı 2-3 cm uzunluğunda ve 1,7-2 cm genişliğinde, neredeyse küresel ovaldir. Yapraklar kayış biçimli, çiçek zamanı 12-17 cm uzunluğunda ve 1-1,5 cm genişliğindedir. Çiçekli gövde 9-22 cm uzunluğundadır. Dış periant bölümü dışbükey eliptik, 20-28 mm uzunluğunda ve 6- 12 mm genişliğindedir. İç bölüm düz, dikdörtgensi spatulattır; 8 mm uzunluğunda ve 4-7 mm genişliğindedir. Filament 0,5-1 mm uzunluğundadır. Kapsül elipsoid neredeyse küreseldir.
Galanthus cinslerinde bulunan bir alkaloit olan ‘Galantamin’, hafif ila orta dereceli Alzheimer hastalığında ve diğer çeşitli hafıza bozukluklarında bilişsel gerilemenin tedavisi için kullanılır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Gıda ve İlaç Dairesi tarafından hafif ila orta derecede demans tedavisi için güvenli ve etkili olduğu onaylanmıştır.
Kardelen, kara benzeyen süt çiçeği demektir.
Cins adı(=Galanthus) Yunanca "süt çiçeği" (korollanın süt beyazı rengine işaret eder),
tür adı(=plicatus) Latince "plikat" (yaprakların karakteristik katlı biçimine işaret eder),
alttür adı(=byzantinus) ise Latince “Bizans” anlamına gelir (bitkinin yayılış alanına işaret eder).
KARDELEN ÇİÇEĞİ HİKAYESİ
Duru görünümü ile saf ve temizliğin sembolü haline gelmiştir. Diğer bir anlamı ise sabrın ve fedakarlığın simgesi olmasıdır. Kaya kovuklarından güneşe doğru uzanan kardelen, narin olmasına rağmen en sert toprağı delecek kadar güçlü aynı zamanda karlı ve beyaz gecelere tolerans gösterebilen azimli bir çiçektir.
Çok uzun yıllar önce iki kır çiçeği birbirlerine aşık olmuşlar. Her bahar diğer çiçekler gibi onlar da açıp güneşe merhaba der, her baharda buluşurlarmış. Ama çiçeklerden biri ötekini her yeri donatan diğer çiçeklerden kıskanırmış. Bir bahar başlangıcı ona; “biz diğer çiçekler gibi bu bahar açmayalım, kışın ortasında herkesin soğuktan kaçtığı karlı günlerde açalım ki, bütün doğa bize ait olsun” demiş ve ikisi de o bahar açmamak için sözleşmişler. Biri açmak için kışın gelmesini ve karın yağmasını beklerken, diğeri sözünde durmamış ve o yaz açmış. Karları delip, soğuk havaya, ayaza aldırmadan sevgilisini beklemiş çiçek ama kimse gelmemiş. O da soğuktan değil ama yaşadığı hayal kırıklığından dolayı karların üzerinde gözlerini yummuş. O gün bugündür, karda açan ve sevgilisini bekleyen çiçeğe “Kardelen” sevgilisini yarı yolda bırakan çiçeğe de “Hercai” denilir.
Yorumlar
Yorum Gönder