C VİTAMİNİ
C VİTAMİNİ
Suda
eriyen, ısıya dayanaksız olan C vitamini önemli bir antioksidandır. C vitamini,
bağışıklığı ciddi anlamda güçlendirmektedir. Vücuttaki hücrelerini toparlarken
ayrıca bağışıklık hücrelerinin artmasına yardımcı olur ve birçok metabolizma
ile vücut direncinin artmasına destek sağlar. C vitamini özellikle turunçgiller
olarak adlandırılan portakal, greyfurt, limon ve mandalinada bulunur, yeşil
sebzeler ve patateste de vardır. C vitamini eksikliğinde ‘skorbüt’ denilen diş
eti hastalığı, ciltte bozulma, yaralarda geç kapanma, enfeksiyonlarda ağırlaşma
görülebilir. Skorbüt, C vitamininin aşırı derecede yetersizliğine bağlı olarak
gelişen bir hastalıktır. Kansızlık, halsizlik, vücut ağrıları, hareket
kısıtlılığı gibi şikayetler ortaya çıkabilir.
C vitamini nedir?
C vitamini veya askorbik asit, suda çözünen bir vitamindir. Birçok
enzimatik tepkimede görev alabilen C vitamini ısıya dayanaksızdır. Yapılan
çeşitli araştırmalar, C vitamininin vücudun her bölgesindeki dokuların büyümesi
ve onarımı için gerekli olduğunu göstermektedir. C vitamini, yaraları
iyileştirmeye, dişleri, cildi ve kıkırdağı onarmaya ve korumaya yardımcı olur.
C vitamini ayrıca bir antioksidan olarak, vücutta belirli kanserleri ve kalp
hastalıklarını önlemeye veya geciktirmeye yardımcı olur, sağlıklı yaşlanmayı
desteklemeye yardımcı olabilecek serbest radikallerle savaşır. Gıdalardan
alınan C vitamini, osteoartritli kişilerde kıkırdak kaybı riskini de azaltmaya
yardımcı olur.
C
vitamini faydaları nelerdir?
- C vitamini güçlü bir antioksidandır.
- C vitamini kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir.
- C vitamini demir emilimini artırır.
- C vitamini sağlıklı cilt ve güçlü saçlar için faydalıdır.
- Yaraların çabuk iyileşmesine yardımcı olur.
- Katarakt ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu
- Enflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.
- Ruhsal problemlerinden kurtulmaya yardımcı olur.
- C vitamini alerjilerin hafifletilmesine yardımcı olur.
C
vitamini kaynakları nelerdir? C vitamini nelerde var?
Meyve ve sebzeler en iyi C vitamini kaynaklarıdır. C
vitamini yönünden zengin olan besinler arasında şunlar bulunur:
- Tatlı patates
- Kavun
- Turunçgiller
- Pişmiş brokoli
- Kırmızı lahana
- Yeşil biber
- Kırmızı biber
- Kivi
- Domates suyu
- Ispanak
- Kuşkonmaz
- Çilek
- Kuşburnu
- Böğürtlen
- Asma yaprağı
C vitamini eksikliği belirtileri
nelerdir?
C vitamini eksikliği belirtileri özetle şöyledir:
- Diş eti iltihabı-Skorbüt
- Yaraların yavaş iyileşmesi
- Kuru saçlar
- Enfeksiyonlarda ağırlaşma
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Ağrılı ve şişmiş eklemler
Günlük
ne kadar C vitaminine ihtiyaç vardır?
Kişinin günlük yaşam tarzı C vitamini ihtiyacının ne
kadar olması gerektiğini etkiler. Örneğin yetişkinlerin ortalama günde 80 mg C
vitaminine ihtiyacı vardır. Ancak sigara içenler vücutlarını ek oksidatif
strese maruz bırakmaktadır. Nitekim sigara içen erkeklerde günlük C vitamini
ihtiyacı 125 mg kadınlar da ise 110 mg’dir. Öte yandan hamile veya emziren
kadınlar C vitaminine daha fazla ihtiyaç duyabilir.
Gereğinden fazla alınan C vitamininin
yan etkileri nelerdir?
C vitamini 2 gramdan fazla alındığında çeşitli yan etkilere yol
açabilir. Fazla C vitamini alımı aşağıdakileri de içeren bazı yan
etkilere neden olabilir:
- Bulantı, kusma ve ishal
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Mide krampları veya şişkinlik
- Yorgunluk, uyku hali veya bazen uykusuzluk
- Baş ağrısı
- Cilt kızarması
Öte yandan bazı insanlarda, oral C vitamini
takviyeleri, özellikle yüksek dozlarda alındığında böbrek taşlarına neden
olabilir.
C
vitamini takviyesine ihtiyacım var mı?
Vitaminlerin çoğu bitkisel ve hayvansal besinlerde bulunur. Karbonhidrat, yağ, protein gibi ana besin öğeleri ile yeterli miktarda yapılan dengeli beslenmede vücudun günlük vitamin ihtiyacı karşılanır. Nitekim genel bir görüş olarak vitaminleri vitamin haplarından ziyade doğal besin kaynaklarından almak en iyisidir. Çeşitli fizyolojik ve patolojik (Ateş, ishal, travma...vs) durumlar, çevresel faktörler (İklim, coğrafi bölge) ve ilaç tedavileri vitamin gereksinimini artırabilir. Bu bağlamda C vitamini alımında eksiklik düşünülüyorsa doktor önerisiyle C vitamini takviyesi alınabilir.
C Vitamini Kahvaltıdan Önce mi Sonra Mı Alınır?
Sağlıklı yaşam için tüm vitamin ve mineralleri almak şart olsa da hepsi vücudumuz tarafından aynı şekilde sentezlenmez. Bu nedenle, onları nasıl almış olduğunuza dikkat etmelisiniz. Vitamin C büyük ölçüde yararlı bir besin olsa da, aç karnına aldığınızda emilimi en iyi şekilde gerçekleşen ve suda çözünen bir besindir. İdeal olan yol, C vitaminini sabah ilk iş olarak, yemekten 30-45 dakika önce almak olacaktır. C vitamininizi günün ilerleyen saatlerinde almayı planlıyorsanız, iyi emilmesi için yemeklerden sonra iyi bir boşluk olduğundan emin olun.
En İyi C Vitamini Takviyesi
- Askorbik asit
- Sodyum askorbat ve kalsiyum askorbat gibi mineral askorbatlar
- Bioflabonoidler ile askorbik asit
Özel
Önlemler ve Uyarılar
- Hamilelik ve emzirme
- Bebekler ve çocuklar
- Alkol kullanım bozukluğu
- Kanser
- Kronik böbrek hastalığı
- "Glukoz-6-fosfat dehidrojenaz" (G6PD) eksikliği adı verilen metabolik bir eksiklik
- Böbrek taşları
- Sigara içmek ve tütün çiğnemek
Fazla doz alımı tehlikeye yol açabilir!
Yazan: Çiğdem Çeken
Kaynaklar
https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/c-vitamini-faydalari-nelerdir
Yorumlar
Yorum Gönder